แพ้สเตียรอยด์ กับ ติดสเตียรอยด์ ต่างกันอย่างไร
วันนี้หมอมีเรื่องเล่าจากคนไข้คนนึงมาเล่าให้ฟังครับ คนไข้อายุ31ปี เป็นคุณผู้หญิงที่ผิวสวยมาก ไม่เคยเป็นสิวเลยจนมาช่วงปีนึงที่ผ่านมามีเพื่อนแนะนำให้ทาครีมหน้าใสยี่ห้อนึง วันนี้หมอมีเรื่องเล่าจากคนไข้คนนึงมาเล่าให้ฟังครับ คนไข้อายุ31ปี เป็นคุณผู้หญิงที่ผิวสวยมาก ไม่เคยเป็นสิวเลยจนมาช่วงปีนึงที่ผ่านมามีเพื่อนแนะนำให้ทาครีมหน้าใสยี่ห้อนึง
วันนี้หมอมีเรื่องเล่าจากคนไข้คนนึงมาเล่าให้ฟังครับ คนไข้อายุ31ปี เป็นคุณผู้หญิงที่ผิวสวยมาก ไม่เคยเป็นสิวเลยจนมาช่วงปีนึงที่ผ่านมามีเพื่อนแนะนำให้ทาครีมหน้าใสยี่ห้อนึง ทาไปได้แค่1เดือนหน้าใสและขาวมากอย่างที่ไม่เคยเป็นมาก่อนทาไปอีก3เดือนหน้าขาวสุดยอดจนทั่งเจ้าของครีมขอไปเป็นนางแบบโฆษณาครีม จนกระทั่งมีข่าวเรื่องครีมหน้าขาวมีสารสเตียรอยด์ผสมอยู่คนไข้ถึงรู้ตัวว่าตนเองขาวได้เพราะสเตียรอยด์จึงได้ทำการเลิกทาครีม หลังจากนั้นก็เริ่มมีผื่นขึ้น มีสิวผดแดงๆตามมา คนไข้จึงได้ไปทำการรักษาที่คลินิกแห่งหนึ่ง หมอบอกว่า มีอาการแพ้สเตียรอยด์จากครีมหน้าขาว!!! หมอจึงทำการรักษาด้วยการให้ยาแก้แพ้ ซึ่งก็คือ สเตียรอยด์นั่นเอง พร้อมกับบอกว่า จะลดปริมาณการใช้ยาสเตียรอยด์ลงให้เร็วที่สุด หลังทายาของหมอ3-4วันอาการผื่นก็ดีขึ้นอย่างรวดเร็ว แต่ไม่สามารถที่จะเลิกยาได้
ซ้ำร้ายรอบนี้ถ้าหยุดยาทายิ่งทำให้ผื่นขึ้นมากกว่าเดิม คนไข้เห็นว่าอาการไม่ดีขึ้น จึงมาพบผมในวันนี้ครับ
สิ่งที่ผมตอบคนไข้ไปคือ
- คนไข้ไม่ได้ แพ้สเตียรอยด์ แต่มีอาการติดสเตียรอยด์ คำว่า แพ้ยา คือ ยาดีแต่ตัวเราไม่ดี แต่คำว่า ติด คือ ยาไม่ดี แต่ตัวเราดี อย่าไปคิดว่าผิวเราอ่อนแอครับผิวหนังคนเรา95%เกิดมาแข็งแรง ไม่ใช่อ่อนแอแพ้ง่าย การรักษาอาการ แพ้สเตียรอยด์ คือ การเปลี่ยนชนิดของสารสเตียรอยด์ที่แพ้ เป็นสเตียรอยด์ชนิดใหม่ที่ไม่แพ้ สรุปก็รักษาโดยได้สเตียรอยด์อีก อย่าไปเชื่อครับ
- การรักษาอาการติดสเตียรอยด์ คือ การทำให้คนไข้เลิกใช้สเตียรอยด์ ไม่มีการใช้สเตียรอยด์ในการรักษาอาการติดยาสรุปคิอ เป็นภาวะเดียวกันครับ แต่ถ้าบอกว่าติดวิธีการรักษาคือเลิก แต่ถ้าบอกว่าแพ้ การรักษาคือ เปลี่ยนชนิดของยา
Tip สำหรับแพทย์ปฏิบัติ
บริบทของการรักษาผิวหนังที่ติดสเตียรอยด์ คือ การยอมรับว่าเรามีอาการติดยา และ ต้องทำทุกวิธีทางเพื่อที่จะให้เลิกการใช้ยาให้ได้โดยการไม่ให้สเตียรอยด์กับคนไข้เลย ไม่ใช่บอกคนไข้ว่าเป็นการแพ้สเตียรอยด์เพื่อเป็นข้ออ้างในการให้ยาสเตียรอยด์แก่คนไข้ อย่าไปคิดว่ารักษาให้หายด้วยสเตียรอยด์ก่อนแล้วค่อยๆลด dose ยา ทำอย่างนี้จะยิ่งทำให้คนไข้ติดยามากขึ้นครับ
นพ. วิสิฏฐ ศรีสนิท
Director of SVJ clinic